Fytyra tjetër e tradhtisë...

Fytyra tjetër e tradhtisë...
“Ungjilli i JUDËS” zbulohet dhe transkriptohet pas 17 shekujsh
Përgatiti: A. Stefa
National Geographic, ka publikuar të plotë, të përkthyer e të komentuar një zbulim me të vërtetë mahnitës, i cili i jep gjithë fesë kristiane, ashtu sç e njohim deri më sot, një dimension tjetër, të ndryshëm. Një dimension, i cili ashtu si roli i Maria Magdalenës (sikundër është trajtuar në Kodin e Da Vinçit) pritet që të ngjallë reagime e revolta të fuqishme në qarqet kishtare. Reagimet do të jenë kryesisht me figurën e Judës, tradhtinë dhe mallkimin e tij të përjetshëm shekullor. Megjithatë, Vatikani, në një përpjekje për të rivendosur lidhje me hebrejtë, në janar të këtij viti, u përpoq që të jepte shenjën e rishikimit të figurës më të keqkuptuar e të urryer në historinë e njerëzimit, atë të figurës së Judës. Vatikani u përpoq në një përpjekje “tolerance”, t’i paraprinte Ungjillit të Judës, duke thënë për herë të parë zyrtarisht se Juda, veproi në “Emër të Zotit”... Koincidencë, apo Kisha zyrtare di diçka që njerëzimi nuk e di dhe ndoshta kurrë nuk do ta dijë?...


Ishte Juda Iskarioti tradhtar?
A mundet që të pranojë dyshime, mendimi zyrtar fetar për ato ç’ka ndodhë në ditët e fundit të jetës tokësore të Jezu Krishtit.
Një dokument i rrallë e mahnitës ka dalë në dritë për të na dhënë variantin e vet dhe të gjykohet nga historianët modernë.
Me ndihmën e teknologjisë më të përparuar dhe me një durim të jashtëzakonshëm “Ungjilli i Judës” paraqite përpara njerëzimit si një dokument unik...

Rindërtimi i një pazli antik...
Ungjilli i Judës, kopja e vetme e njohur deri më sot, e cila për 17 shekuj ishte e humbur dhe e varrosur në një shkretëtirë egjiptiane, më së fundi i paraqitet njerëzimit, i përkthyer dhe i komentuar nga shkencëtarë e teologë të famshëm për llogari të National Geographic Society. Përpjekja për transkriptimin e Ungjillit të Judës ishte shumëvjeçare, e mundimshme dhe për të është përdorur teknologjia më e njohur dhe më e zhvilluar e botës.
Ungjilli i Judës ka qenë shkruar në gjuhën koptike, dhe me karaktere greke të gërmave. Duhet theksuar qysh në fillim se Juda ishte njëri nga dishepujt e Krishtit, dhe fillimisht kishte një rol të rëndësishëm në Kishën Parakristiane.
Në kundërshtim me Dhjatën e Vjetër të Shpallur, e cila e paraqet Judën si atë që tradhtoi Krishtin për 30 pjastrat, kodi i vjetër i zbuluar dhe i përkthyer i jep një dimension tjetër, një variant tjetër, sipas të cilës Iskarioti e dorëzoi Mësuesin e tij jo për 30 pjastrat, por me urdhër të vetë Zotit dhe si një hap të domosdoshëm për shpëtimin e njerëzimit
Ky Ungjill, thuhet në revistën shkencore, reflekton një trajtë tjetër të kristianizmit, të ndikuar nga njohja (gnosticizmi) dhe është karakterizuar si heretike nga Etërit e Senjtë të fillimeve të fesë kristiane.


Ungjilli i Judës, zbulimi
Ungjilli i Judës është zbuluar rastësisht në shkretëtirën egjiptiane El Minia, nga fshatarë, të cilët flisnin për një papirus tepër të lashtë. Ai u zbuluanë dekadën e viteve ’70, por më pas u zhduk nga qarkullimi dhe ngeli i mbyllur në sirtarët e tregtarëve të artit për rreth 16 vjet. Tre dekada më pas ai ka mbërritur në duart e një kleriku, profesori dhe specialisti të gjuhës koptike, zviceranit, Rodolfo Kaser, i cili u mor përvite të tëra me transkriptimin dhe studimin e papirusit.
Teksti i Ungjillit të Judës është shkruar në shekullin e tretë ose të katërt të erës sonë në gjuhën koptike, gjuhë e cila shkruhet me alfabetin grek dhe flitej në Egjipt në epokën parakristiane. Besohet se ky papirus i gjetur është kopje e Ungjillit origjinal, i cili është shkruar në greqisht në fillimet e Erës sonë.
Ungjilli, i cili përbëhet nga 31 faqe, i kronologuar, i identifikuar dhe i përkthyer fillon me fjalët: “Rrëfimi i fshehtë i apokalipsit që u tregoi Jezusi në bisedë me Juda Iskariotin...”.
Ky tekst vjen në kundërshtim me Ungjijtë e njohur e të pranuar nga Kisha, me Ungjistë sipas Mateut, Markut, Lukait dhe Joanit, pasi në Ungjillin e zbuluar kohët e fundit, Juda Iskarioti paraqitet si nxënësi më i mirë i Jezusit dhe të vetmin që i kuptonte drejt mësimet e Krishtit.
Gnostikët besonin në një burim absolut të së mirës, të cilën e konceptonin se syrin e Zotit, jashtë e përtej natyrës fizike. Të gjithë njerëzit kanë brenda vetes shkëndijën e forcës hyjnore, por janë të shkëputur prej saj, për shkak të botës materiale e cila i vesh e i rrethon, një botë të papërkryer, e cila shikohej ashtu nga gnosticistët.
Paragrafi më i rëndësishëm i ngjillit të shumëdiskutuar të Judës, është ai, kur Jezu Krishti i thotë dishepullit të tij, Judëa: “Ti do të flijosh njeriun që më vesh!...”.
Me fjalë të tjera, Juda, duke lehtësuar vdekjen e Jezu Krishtit, e ndihmon të çlirohet nga mishi dhe materia dhe e ndihmon të çlirojë shkëndijën e vet hyjnore. Fakti që Krishti i ngarkon këtë detyrë Judës, është një provë se sa e çmonte ai atë...

Peripecia e një papirusi
Të gjithë e njohin historinë e shokut të ngushtë të Jezu Krishtit, njërit prej 12 dishepujve e nxënësve të tij, i cili e tradhtoi Profetin për 30 pjastra. Më pas, në gjendje çmendurie, Juda Iskarioti, vari veten. Qysh atëherë konsiderohet si simboli absolut i tradhtisë. Bile, në kinematografi Juda është paraqitur shpesh herë si Engjëlli i 13-të, Engjëlli i Errët, me fjalë të tjera Djali ose Satanai...
Kjo pamje stereotipe e Judës u krijua e u ushqye mbi një numër shumë të madh synimesh e qëllimesh.
Ndërkohë që kristianizmi po largohej gjithnjë e më shumë nga stacioni fillestar i fesë judee, teoricienë kristianë filluan të akuzojnë popullin jude si shkaktar për kapje dhe kryqëzimin e Jezisit dhe filluan t’i veshin Juda Iskariotit si judeun më negativ së bashku me priftërinjë e lartë judej. Nuk është e rastit që të katër Ungjijtë e njohur e të pranuar nga Kisha zyrtare, për shembull e trajtojnë me mëshirë pushtetarin romak, Ponc Pilatin, por dënojnë shumë ashpër Judën dhe klerikët e Judejve.
Por “Rrëfimi i fshehtë” paraqet një Judë krejt të ndryshëm nga sa jemi mësuar deri më sot të njohim. Në këtë variant Juda është hero. Në antitezë me dishepujt e tjerë, ai i kupton në thellësi mësimet e Krishtit. Duke e tradhtuar Jezusin, ai zbaton mësimet e Zotit, duke qenë krejtësisht i ndrgjegjshëm për pasojat e mëtejshme. Jezu Krishti e paralajmëron në kohën që Juda me puthjen e tij e dorëzoi tek ndjekësit e tij: “Do të anatemohesh, do të mallkohesh përjetësisht”!
Kjo frazë e Krishtit, shumë thjesht mundet të zgjojë dyshimet për një mashtrim të sofistikuar në lidhje me Ungjillin e Judës, por deri më tani gjithçka vërteton vjetërsinë e papirusit. NGS, e cila ishte bashkëfinancuese e përpjekjeve për përkthimin e transkriptimin, i ngarkoi një laboratori shumë të njohur e serioz maniakture të Universitetit të Arizonës detyrën për zbulimin dhe kronologjinë e papirusit. Me mjetet më të avancuara që disponon shkenca u analizua dhe u stëranalizua Ungjilli i Judës. Analizat e pesë kampionëve të marrë nga papirusi në fjalë, por edhe nga lidhja prej lëkure e faqeve përcaktohet të jetë shkruar aty rreth viteve 220 dhe 340 të erës sonë. Boja e shkrimit ngjan të jetë produkt i një recete tepër të lashtë- një përzierje me dy bojëra: një me kripëra hekuri dhe tanine, ndërsa tjetra nga etal. Gjithashtu specialistët në gramatikën koptike thonë se në rast se do të vlerësonin tekstin përsa i përket ndërtimit sintaksor dhe frazeologjisë, bëhet fjalë për një përthim të Ungjillit nga gjuha greke, gjuha, në të cilën ishin të shkruara fillimisht shumica e testeve kristianenë shekujt 1 dhe 2 të erës sonë.
Por një vërtetim tjetër në lidhje me ekzistencën e këtij Ungjlli vjen nga e shkuara e largët. Rreth vitit 180 të Erës sonë, Irineu, Peshkopi i Lugdunit (Lioni i sotëm) shkruajti një tekst tepër të gjatë me titul “Kundër sekteve” bëhet fjalë për një akuzë tepër të ashpër kundër të gjithëve atyre, mendimet e të cilëve për Krishtin dhe mësimet e tij, ndryshonin nga ato të Kishës zyrtare Kristiane. Ndërmjet tyre ishte edhe një sekt, i cili nderonte Judën, “tradhtarin”, dhe që kishte ngjizur një “rrëfim të gënjeshtërt”, “e cila “kishte trajtën e “Ungjillit të Judës”...”.

Kush e shkruajti “Ungjillin e Judës” dhe çfarë njihnim për të?
Studiuesit kishin dijeni për ekzistencën e “Ungjillit të Judës” nga njohja dhe studimi i shumë teksteve të tjera të vjetra. Përmendja e parë më e vjetër e njohur në lidhje me “Ungjillin e Judës” ishte bërë nga Irineu, peshkopi i Lugdunit (Lioni i sotëm) në vitin 180 të erës sonë. Gjithsesi, kodi që përmban “Ungjillin e Judës”, është zbuluarnë dekadën e viteve ’70-të në Egjipt, ndërsa përkthimi dhe transkriptimi i tekstit u krye nga një grup i specializuar me në krye Rodolf Kaser. Përkthimi filloi në vitin 2001 dhe përfundoi muajt e fundit.
Shkruesi i Ungjillit të Judës vazhdon të ngelet i panjohur. Origjinali, teksti origjinal i Ungjillit të Judës, në të cilin u bazua përkthimi në gjuhën koptike u shkruajt pothuajse në të njëjtën kohë me epokën kur u shkruajtën katër Ungjijtë zyrtarë dhe në vitin 180, nga një grup kristianësh gnosticistë.
Rreth shekullit të 2-të të erës sonë, grupe të ndryshme kristianësh shkruajtën tekste të ndryshme për të paraqitur e themeluar pikëpamjet, zakonet e konceptimet e tyre. Atëherë u shfaqën Ungjij të ndryshëm, shumë prej të cilëve ishin shkruan në emër të Apostujve (sipas X apo Y Apostulli). Këto tekste të gënjeshtërta trajtoheshin si të shenjta nga secili grup, apo sekt kristian, megjithëse shumica e tyre u konsiderua dhe u trajtua si “heretike” dhe më pas u ndaluan krejtësisht nga Kisha e Parë Kristiane...

Kronologjia e zbulimit të “Ungjillit të Judës”
Dekada e viteve ’70-të
Fshatarë egjiptianë zbulojnë rastësisht një papirus të vjetër, i cili përmbante edhe Ungjillin e Judës, pranë shkretëtirës El Minio të Egjiptit.
1978
Kodi, papirusi i shitet një tregtari egjiptian antikash në Kajro.
Maj 1983
Tregtari egjiptian i antikave përpiqet që ta shesë kodin një grupi shkencëtarësh e studiuesish amerikanë, në dhomën e një hoteli në Zvicër. Çmimi që u kërkohet është jashtëzakonisht i lartë.
Shkurt/mars 1984
Tregtari egjiptian i antikave përpiqet që ta shesë kodin në Nju Jork, por përsëri dështon. E vendos një kasafortën e një banke në Hikshvil të Njujorku, ku edhe papirusi do të qëndrojë mbyllur për 16 vjet.
Prill 2000
Tregtarja e sendeve antike Frida Nushberger-Çakos, me qendër në Zyri, e blen më së fundi papirusin nga homologu i saj egjiptian.
Prill 2000
Biblioteka e Librave të Rrallë dhe Dorëshkrimeve Bainiki i Universitetit të Geil vërteton se Kodi i papirusit pëmban Ungjillin e Judës, por vendos që të mos ta blejë.
Shtator 2000
Frida Nushberger-Çakos tenton ta shesë papirusin tek Brus Ferini, tregtar i njohr antikashnë Ohajo.
Shkurt 2001
Tentativat për shitjen e papirusit nuk përfundojnë. Çakos e rimerr në pronësi papirusin dhe e transferon në Maecenas Foundation for Ancien Art në Zvicër.
Korrik 2001
Presdenti i Maecenas Foundation for Ancien Art, Mario Roberti i ngarkon specialistit të gjuhës koptike Rodolf Kaser drejtimin e një grupi të specializuar përpjekjen për transkriptimin e papirusit dhe të Ungjillit të Judës. Në të njëjtën kohë bëhen përpjekje për ruajtjen e papirusit dhe mbajtjen e tij në gjendje të mirë.
Gusht 2004
Qeveria egjiptiane pranon dhurimin e papirusit me Ungjillin e Judës, për në Muzeun Koptik të Kajros. Kodi do të shkojë në Karo pasi të ekspozohet më parë përpara publikut.
Janar 2005
Radiokronologjia e papirusit dhe i lëkurës lidhëse të faqeve nga Universiteti i Arizonës, vërtetojnë vjetërsinë dhe kronologjia e shkrimit të tij përcaktohet ndërmjet viteve 220 dhe 340 të erës sonë.
Janar 2006
Analiza e bojës së shkrimit nga McCrone Associates Inc., në Çikago, vërteton se boja kishte përbërës të njëjtë me ata që përdoreshin për t’u shkruar në shekujt 3 dhe 4 të erës sonë.
Shkurt 2006
Analizat e tjera më të sofistikuara me metodën MSI, e cila vërteton vjetërsinë e papiruseve, dëshmon për vjetërsinë e këtij dokumenti të rëndësishëm. Kryesonte studimin shkencëtari Xhin Wer, i cili arrin në përfundimin se shkrimi dhe ky kod janë tepër antike dhe kronologjinë e tij e vendos në shekujt 3 dhe 4 të erës sonë.
Shkurt 2006
Një gjysmë faqeje, e cila mungonte nga “Ungjilli” zbulohet në Nju Jork, fotografohet, rishkruhet, transkriptohet dhe përkthehet.
Prill 2006
Faqe të përkthyera nga kodi i famshëm, i quajtur Ungjilli i Judës paraqiten për herë të parë publikishtt në zyrat e National Geographic Society në Uashington.


Kush e kryqëzoi, në fakt, Jezu Krishtin?
Ndërkohë që për fenë kristiane, si atë Ortodkse ashtu edhe atë Katolike, apo edhe të gjitha dogmat e tjera, çështja konsiderohet e mbyllur, sipas asaj që ka paraqitur nëpër shekuj feja zyrtare, dyshimet në lidhje me vërtetësinë e shumë ngjarjeve të asaj kohe vazhdojnë të vërtiten në mendjet e shkencëtarëve dhe skeptikëve të ndryshëm.
Për fenë kristiane është fakt i pamohueshëm që Krishti u tradhtua me një puthje nga Juda Iskarioti dhe u kryqëzua. Për fenë zyrtare po aq fajtor sa romakët janë edhe judejtë, të cilët u dënuan që kurrë të mos gjenin qetësi, të mos kishin atdhe e të rrënjoseshin në trojet e tyre.
Por për rabinët e fesë hebraike, gjithmonë ka ekzistuar dyshimi i vërtetësisë së tradhtisë. “Feja judee, duke respektuar gjithmonë fenë kristiane, kërkon vazhdimisht se çfarë ka ndodhur në atë epokë, thotë përfaqësuesi i hebrejve të Athinës, rabini Mizan,- Sipas Talmudh, për ne, -thotë ai,- nuk ekziston dënimi me vdekje. Jetën ta ofron Zoti dhe askush nuk ka të drejtë që të ta marrë. Asnjëherë në historinë tonë nuk kemi gjykuar ditën e Premte, pasi fillojnë festimet e së Shtunës. Për këtë arsye ne vëmë në dyshim vendimin e ekzekutimit. Në atë epokë, dënimi maksimal i hebrejve ishte gjuajtja me gurë (Kujtoni dënimin që ata i dhanë Maria Magdalenës, e cila u shpëtua nga Krishti-a.s). Kryqëzimi ishte dënimi me vdekje që jepte pushtuesi romak. Duket të dinë të gjithë se asnjëherë gjykatë judee nuk u mblodh ditën e premte për të gjykuar ndonjë njeri, pasi kjo gjë ndalohet nga feja. Dhe në Talmudh, thuhet qartë se në rast se do të mblidhet për të gjykuar një gjykatë ditën e premte, ajo është gjykatë vrasësish...”